Ağrı; Orta Asya’dan gelen Kavimlerin Anadoluya girişleri sırasında Ağrı bir geçiş yeri durumdaydı.En köklü uygarlık Urartular olmuştur.

Osanlılar zamanında adı Şorbulak idi.Ermeniler zamanında Karakilise Kazım Karabekir Paşa zamanında Kara Köse Nuh Tufanı ile ilgisinden dolayı Tevratta adı geçen Ararat Dağı ve ülkesinin Ağrı ve çevresinin olduğu sanılmaktadır.Batılılar Ağrı’ya Ararat demektedir.

Türkiye’nin en büyük dağı (5.165m) Ağrı dağıdır.

Ağrı İlinin İlçeleri

DoğuBeyazıt : İshak Paşa Sarayı, Urartulardan kalma kalesi, dibindeki cami, Ahmed-i Hani Türbesi ve Meteor çukuru bulunmaktadır.

Patnos : Urartu uygarlığından kalma, Aznavur ve Girik tepelerinde tapınak ve çeşitli maddi kültür ürünleri bulunmaktadır.Girik Tepe 15 km yükseklikte bir höyüktür.Günümüzde tahrip edilmiştir.Höyükte saraya benzeyen surun kalıntılarına ulaşılmıştır.

Patnos kümbetleri üç kümbet olarakta bilinir.Kümbet cephesinde çift kartal ve hayvan figürleri görülür.Zirekli, Köseler, Taşkın, Acılık köylerinde kümbetler vardır.

Eleşkirt : Tarım ve Hayvancılık yapılmaktadır.Kayak Turizmine yönelik tesisler yer almaktadır.

Diyadin : Akkoyunlu hükümdarı Ziyaeddin zamanında kendi adına burada kale yaptırmıştır.Ziyaeddin Kalesi zamanında halk dilinde diyadin denilmeye başlamıştır.

Diyadin Kalesi, Avnik Kalesi, Meya Antik Kenti, Kule Kalesi, Diyadin Kanyonu Termal merkezleri görülmesi gereken yerlerdir.

Tutak : Tarım ve Hayvancılık ile geçimlerini sağlamaktadırlar.

Taşlı Çay : Geçim kaynağı Tarım ve Hayvancılık Murat nehrinde özel bir tür alabalığı ve sazan balığı vardır.

Hamur : Eski adı Havaran’dır.Arıcılık için önemli bir merkezdir.Selçuklu mimarisi olan Sürmeli Mahmut Paşa Kümbeti vardır.

Karlıca Köyünde Şoşik Kalesi, Karlıca Kalesi. Beklemez köyünde Urartulardan kalma yeraltı evleri, mezarları Havaran Kalesi kalıntıları ve Süleyman Kümbeti kalıntıları bulunmaktadır.

Gezilecek Yerler

Ağrı Dağı, Nuh’un Gemisinin izi, Meteor Çukuru

Ağrı Müzeleri

Ağrı İshak Paşa Sarayı

Ağrı Mağaraları

Buz Mağarası

Meya Mağaraları

Ağrı Kaleler

Tokluca Kalesi

Kan Kalesi

Doğu Beyazıt Kalesi

Diyadin Kalesi

Havaran Kalesi

Şoşik Kalesi

Kız Kalesi

Küpkıran (Harabe göl ) Kalesi

Toprak Kale Kalesi

Anzavur Kalesi

Ağrı’da bulunan Camii, Kümbet ve Kiliseler

Beyazıt Eski Cami

Toprakkale Camisi

Sürmeli Mehmet Paşa Türbesi

Ahmedi Hani Türbesi

Üç Kümbetler

Hamur Kümbeti

Karagöz Kilisesi

Üç Kilisesi

Ağrı’da bulunan Termal Merkezler

Diyadin ilçesi ; Yılanlı, Davut ve Köprü Kaplıcaları

Dambat Çermihi ve Maden Suyu

Kuş Gözlem Alanları

Sarısu Ovası

Doğu Beyazıt Sazlığı

İSHAK PAŞA SARAYI

Ağrı dağının yakınında Doğu Beyazıt’ın 5 km uzağında bulunan Bey Kalesi’dir.116 odalı saray’da türbe, cami, surlar, iç ve dış avlular, Divan ve Harem salonları ve koğuşlar bulunur.İstanbul Topkapı sarayından sonra son devirde yapılmış.Sarayların en ünlüsüdür.18. yüzyılda Osmanlı Mimarisi örneklerindendir.1685’te başlanmıştır.Sarayın 3 tarafı zemini dik ve meyillidir.1784 yılında tamamlanmıştır.Kalorifer sistemi döşenmiş ilk saraydır.

Mimari Bölümleri

Dış Cephe

Birinci ve İkinci Avlu

Selamlık Dairesi

Cami Binası

Aşevi

Hamam

Harem dairesi ve odaları

Merasim ve Eğlence Salonu

Takkapılar

Cephanelik ve Erzak Odaları

Türbe Binası (Çolak Abdi Paşa, İshak Paşa ve yakınları yatmaktadır.)

Fırın

Zindan

İç Mimariden bazı bölümler (Kapı, Pencere, Dolap, Şerbetlik, Şömine )

Önemli bilgiler

Bina Ağrı dağını görmesine rağmen hiç bir penceresi dağı görmemektedir.Güneşin doğuşunun ve batışının en güzel seyrettiği yerlerden biridir.

7 bin 600 merte kare alana yapılmıştır.

Türkistan, Selçuklu ve Osmanlı Mimarisi ile yapılmıştır.

Doğu Beyazıt 1828’de Ruslar tarafından işgal edilmiş, Sarayın kıymetli eşyaları Rusyaya götürülmüştür.